بدون مقدمه به اصل موضوع می پردازم و از درحت کُنار به عنوان عنصر بازیافت هویت شمال خوزستان یاد می کنم و نقش موثری که این درخت سترگ فرهنگ ساز در آداب و رسوم اجتماعی و همزیستی اقوام ساکن شمال خوزستان داشته است را نباید پنهان کرد و به آن بی توجه بود.

نقش تاریخی درخت کُنار(سدر) و جایگاه آن در فرهنگ عامه همراه با نگاهی که دین انسانساز اسلام به این گیاه بانشاط زندگی ساز دارد را باید بعنوان یک جریان مغفول نزد مسئولین و اعضای شورای شهرو اصحاب فرهنگ و رسانه نام برد و همین غفلت موجب شده است تا سیاسیونی که با این فرهنگ مؤانستی ندارند و از دریچه سیاست به فراز و نشیبهای تاریخی می نگرند و البته فاقد بنیان تاریخی در این جغرافیای فرهنگ پرور می باشند   ادبیاتی در استان رایج نمایند که نخل و بلوط را سمبل این دیار معرفی کنند تا با حذف نام این درخت قدسی در گفتمان استان ، چنبره زدن خویش را بر ارکان قدرت تثبیت نمایند و سرزمین حماسه ساز شمال خوزستان که فرزندانش موجب عزت و سربلندی این دیار شده اند به دنباله روی این طیف تمکین کنند و در چینش مدیریتی و معادلات استانی به حساب نیایند یا در اولویت قرار نگیرند!

 نگرش حذف کُنار(سدر) را در باورها و نمادهای این دیار علاوه بر باز نمودن زیرکانه  جبهه تقابلی در مقابل شمال و بخشی ازشرق استان که گنجینه ارزشمند تاریخ باستان و موزه تولید فکر در برهه های مختلف است را می توان ترفندی از جنگ نرم برشمرد که موریانه وار به مبارزه با اعتقادات برای نفوذ و به دست گرفتن گلوگاههای فرهنگ می پردازد تا ضمن تضعیف باورها،مانع از رشد ارزشهای انقلابی و حرکت آفرین گردند و همچنین با کوبیدن بر طبل تفرقه ،پیشینه ساکنان شمال خوزستان درجغرافیای استان مورد تردید قرار گیرد و همه عطمت و اقتدار تاریخی و آوازه جهانی شدن در ساخت آثاری مانند معبد چعازنبیل و سازه های آبی از سوی نیاکان زیر سئوال می رود!!

شاید ترویج همین گفتمان تفرقه انگیز غیر مدنی نخل و بلوطی در فضای سیاسی استان  بی تفاوتی و کم کاری مسئولین در رسیدگی و پیگیری مشکلات شمال خوزستان را رقم زده است که از سهم اندک به فرزندان این بخش در مدیریتهای استانی و حتی محلی دریغ می کنند !  نباید این بی تفاوتی در ساکنان تسری یابد و چنین نگرشی  میدان عرض اندام بیابد و بتواند حرکت وحدت گرایانه مردم را با مصادره یا حذف نمادها خدشه دار کند !. در خت پر اُبهت کُنار حامل حکایتهاو روایات بسیاری از نیاکان ماست که هر شاخه اش موسم باد به زیبایی با عابران سخن می گوید و حوادث را شرح می دهد تا از درون حادثه های درس آموز راه و مشی نوعدوستی به نسل معاصر انتقال داده شود و بتوانیم مهربانانه همه را زیر سایه پربار خود چون کُنار قرار دهیم.

آنچه بر شاخه های این درخت می نشیند و به عابران اهدا می شود سرشار از نفع و منبعی از انرژی و سلامت هستند و هدایای سخاوتمندانه این درخت بر دردها چیره می شوند و گامها را برای زندگی بهتر سرعت می بخشند. عسل کُنار(سدر) پرخاصیت ترین مایع موجود بر روی زمین است و درمان بسیاری از دردها و بیماریهاست ، اعجاز ایجاد عمارتهای کندو را بر شاخه های کُنار می توان دید وترجمان آیات الهی را یافت و نهادهای اجتماعی را تشکیل داد که معنای لغوی شورا یعنی بیرون کشیدن عسل از کندو (شارالعسل) هرچه عسل را با ظرافت و مهارت از کندو بیرون کشید که از گرند نیش زنبورها مصون بمانیم  بازده بیشتر و تصمیمات منطقی تری گرفته می شود و اعضای شورا از کارکرد بهتری برخوردار می شوند و این درس کُنار اگر به خوبی یاد گرفته شود حرد جمعی محقق می گردد و وحدت اجتماعی شکل می یابد و ره آورد وحدت اجتماعی ،بالندگی و شکوفایی خواهد بود.

برگهای زیبای درخت تنومند کُنار(سدر) پوست را تلطیف می سازند ، از ریزش مو جلوگیری می کنند، هزینه چندانی بر خانواده تحمیل نمی کنند و محیط زیست را نیز آلوده نمی سازند ، همه آنچه با این درخت سروکاردارند مفید هستند. این درخت سرفراز تاریخی که مبین ابهت و طراوت یک سرزمین است و سایه سارش خستگی را از تن هر خسته بیرون می سازد ریشه در باور مردم دارد و راه و مسیر را برای رهروان مشخص می کند و در فرهنگ عامه هردرخت کُنار(سدر) شناسنامه ای در طوایف ساکن و نامی داشت و با آن نام راه و مسیر شناخته می شد تا عابران گمراه نشوندو طلایه و محدوده زمینهای زراعی به این وسیله از هم تفکیک می شدند !باید به مسئولین شمالی استان هشدار داد  غفلت از کُنار(درخت سدر) در توسعه فضای سبز غفلت از هویت تاریخی مردم این دیار و بی تفاوتی در فرهنگ و سلامت و باورهای آنان است.

گذشتن از کاشت درخت کُنار(سدر) گذشتن از حیات پاک و ریه های سالم جامعه است باید همه تلاش کنیم که این درخت که بسیاری از آنان دارای عمر طولانی بوده و ریشه در قدمت تاریخ مردم دارند در زمره آثارملی مانند سرو شهرستان ابرکوه ثبت شود و با این اقدام موجب نگهداری و حفظ این درختان فراهم آید که با برگزاری سمینارها و همایشها و مراسمات مختلف می توان در این راستا گام برداشت و مسئولین را متقاعد کرد ، باید بتوانیم با کسب آگاهی از اهل فن  خواص آن را بشناسانیم و به عنوان یک نماد تاریخی که سرشار از برکت است معرفی اش کنیم.

حضرت آیت الله موسوی جزایری نماینده محترم ولی فقیه و امام جمعه اهوازدر سلسله مباحث زیارت جامعه کبیره در خصوص جایگاه این درخت فرمودند:« پیامبر اکرم(ص) پس از آن که از آسمان های هفتگانه عبور کردند به دو نهر رسیدند که یکی نهر کوثر و دیگری نهر رحمت بود و از نهر کوثر آب آشامید و در نهر رحمت غسل کرد.

پیامبر(ص) پس از عبور از نهرهای کوثر و رحمت به درخت سدره المنتهی رسید و این درخت دیگر پایان عروج جبرئیل بود و در ادامه پیامبر باید تنهایی ادامه عروج را طی می کردند.درخت سدر یا همان کُنار یکی از درخت های الهی و با ارزش است که باید نعمت این درخت بزرگ را بدانیم، درخت کُنار از جمله درختانی است که دارای ثواب و منزلت بسیاری است و برگ های این درخت الهی برای بدن بسیار مفید هستند و جالب این که دوای اصلی و مهم سرطان پوست همین برگ های درخت کُنار هستند. بسیاری از شامپوها و لوازمات بهداشتی از کشورهای اروپایی وارد ایران می شوند و این درست نیست که چون شامپوها و دیگر محصولات بهداشتی از خارج وارد می شوند قدر درخت کُنار را ندانیم و از فواید مفید آن استفاده نکنیم، پیامبر(ص) باید به تنهایی مسیر بعد از سدره المنتهی را طی می کردند؛ چراکه جبرئیل دیگر جلوتر از این درخت نمی توانست عروج کند. پیامبر(ص) پس از عبور از آسمان های هفتگانه و سدره المنتهی در اوج عروج و در عالم نور ندایی پیامبر اسلام(ص) را مورد خطاب قرار داد و این ندای نورانی و برتر خداوند تبارک و تعالی بود».

به همه خردمندان ،مورخان و اهل فرهنگ به خصوص به اعضای شوراهای شهرهای شمالی خوزستان   توصیه برادرانه می نمایم که برای حفظ میراث اجدادی و ایجاد چشم انداز مناسب شهری به احیای (کُنارکاری) در معابر توجه داشته باشند وبه تحلیلهای سطحی که در جایگزین کردن درختان مانند کانی کاریوس به جای کُنار عنایت دارند و به جنبه های تجاری می اندیشند و با این فرهنگ بیگانه هستند وقعی نگذارند زیرا یک اقدام دینی است و با فرهنگ مردم همخوانی دارد، یقینا"این امربه دلیل همسویی با فرهنگ مردمی مشارکت اجتماعی را مضاعف می سازد و منظره شهری را جذاب می کند ما باید بدانیم پرندگان بیش از هر درخت بر روی کُنار لانه می سازند و از آنجا پرواز را یاد می گیرند و به آسمان پرواز می کنند و خوزستان با کارون و کُنار سربلند مانده است موسیقی کارون و رقص شاخه های کُنار زندگی زیبای این دیار را رقم زده است و بهار را معنا می کند و عندلیب را برای خواندن به وجد می آورد.

نویسنده: عبدالرحیم سوار نژاد